Najczęstszym schorzeniem występującym u dzieci, szczególnie małych, jest wysiękowe zapalenie ucha środkowego.

Przyjmuje się, że do 4. roku życia przynajmniej 80% z nich jest dotkniętych tą chorobą, natomiast w grupie wiekowej powyżej 4 lat co szóste dziecko może być dotknięte problemem wysiękowego zapalenia ucha środowego. Najczęściej dotyka dzieci z przerostem migdałka gardłowego oraz niewydolnością funkcji słuchowych.

Drugim najczęściej spotykanym schorzeniem, na które chorują dzieci jest infekcyjne, ostre zapalenie ucha środkowego. „Warto pamiętać również o innych chorobach, które mogą występować jako powikłania tych dwóch najczęstszych schorzeń, m.in. przewlekłe perlakowe zapalenie ucha środowego, które się zdarza, jeśli tamte jednostki chorobowe są leczone niewłaściwie lub jeśli utrzymuje się dysfunkcja trąbki słuchowej, zazwyczaj wtedy proces chorobowy może przejść w przewlekły i objawiać się tworzeniem mas perlakowych” – powiedział prof. dr hab. med. Wiesław Konopka, Kierownik Kliniki Otolaryngologii ICZMP w Łodzi, konsultant  CM MML.

Przewlekłe zapalenie ucha środkowego z perlakiem ma zwykle cięższy przebieg. Perlaki (guzowate twory zapalne powstające najczęściej w uchu środkowym) rozwijające się u dzieci mają zwykle większą tendencję do nawrotów, a także do tworzenia powikłań. Niekiedy mogą rozwijać się one skrycie, nie dając objawów klinicznych.

Przyczyny ostrego zapalenia ucha środkowego

• zakażenie bakteryjne w 70% przypadkach,
• niewłaściwie leczone infekcje zapalenia ucha środowego,
• niewydolność trąbki słuchowej,
• przerost migdałka gardłowego.

Diagnostyka

Bardzo istotne jest szybkie rozpoznanie schorzeń uszu u dziecka, a diagnostyka polega głównie na przeprowadzeniu wywiadu, gdyż nie zawsze można przeprowadzić badanie  przedmiotowe. Powinno nas zaniepokoić, gdy występują objawy niedosłuchu, dziecko słucha głośno telewizji, czasami pociera o ucho, nie wykonuje poleceń rodziców, ma problemy w nauce. Wszystko to może świadczyć o problemach z uszami. Przeprowadza się także badanie laryngologiczne, takie jak otoskopia, które pokazuje nieprawidłowy wygląd błony bębenkowej. U starszych dzieci możemy także wykonać audiometrię tonalną progową, natomiast badaniem rostrzygającym jest audiometria impedancyjna, tympanometria, gdzie badamy wykres podatności błony bębenkowej na zmiany ciśnienia oraz rejestrujemy odruch mięśnia strzemiączkowego.

Leczenie

Przyjmuje się, że część schorzeń związanych z przewlekłym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego ustępuje samoistnie. Oczywiście wykonuje się działania mające na celu zmniejszenie obrzęku trąbki słuchowej, podaje się leki, wentyluje się i przedmuchuje trąbkę słuchową. „Jeżeli leczenie przeciąga się do powyżej 3 miesięcy, proponujemy pacjentowi  leczenie operacyjne, polegające na drenażu wentylacyjnym ucha środowego, założeniu drenu wentylacyjnego, co jest bardzo często połączone z usunięciem trzeciego migdałka” – dodaje prof. dr hab. med. Wiesław Konopka.

Profilaktyka

Przyjmuje się, że czynniki środowiskowe, dym papierosowy, suche i przegrzane powietrze w pomieszczeniach oraz czynniki alergizujące mają duży wpływ  na choroby uszu u dzieci. Należy pamiętać o drożności nosa, a także o unikaniu infekcji, które stymulują proces chorobowy powodując, że tkanka limfatyczna ulega przerostowi i stąd problem z blokadą trąbki słuchowej. Ponadto część dzieci przejawia predyspozycje do chorób uszu, szczególnie narażoną grupą są dzieci z chorobami genetycznymi, np. z zespołem Downa, gdzie występuje deformacja twarzo-czaszki.

„Centrum Medyczne MML specjalizuje się w nowoczesnych zabiegach laryngologicznych, wykonywanych zwłaszcza u dzieci. Procedury, które wykonujemy dotyczą usunięcia trzeciego migdałka metodą harmoniczną, zmniejszenia migdałków podniebiennych metodą Koblacji, czy zabiegów dotyczących leczenia wysiękowego zapalenia uszu. Często aktualnie wykonywanymi procedurami zabiegowymi u dzieci są techniki endoskopowego udrażniania ujść zatok metodą balonikowania z jednoczesnym płukaniem zestawem Hydrodebrider – powiedział dr n. med. Michał Michalik, specjalista otolaryngologii, chirurgii głowy i szyi, szef Centrum Medycznego MML.