Senność – skąd się bierze i jak z nią walczyć?
środa, 13 marca 2019 05:32
Senność ogarniająca nas w ciągu dnia to problem większości Europejczyków. Za pojedyncze ziewanie podczas spotkania można obwiniać nudę, a za niewielki ból głowy zmianę pogody. Co jednak, gdy problem zmęczenia towarzyszy nam codziennie? Brak snu, niedobory składników odżywczych czy choroby przewlekłe… - zmęczenie może mieć różne przyczyny. Przedstawiamy 10 podstawowych sposobów, by z nim walczyć.
1. Niedostateczna ilość snu
Czynność tak oczywista, że nie poświęcamy jej zbyt wiele uwagi. A powinniśmy. Potrzeby w tej dziedzinie są bardzo indywidualne, ale można przyjąć, że 6h snu to absolutne minimum. Jeśli jednak należymy do „śpiochów” możemy potrzebować nawet 9 – 10h!
2. Bezdech senny
Pojawia się najczęściej po 50-tym roku życia. W ciągu nocy zatrzymanie oddechu powoduje mikro-przebudzenia, które zaburzają jakość snu. W takim przypadku warto zasięgnąć porady lekarskiej.
3. Niewłaściwe odżywianie
Niezrównoważona dieta może powodować niedobory witamin, składników mineralnych, węglowodanów czy białka, co powoduje uczucie senności. Jedzenie to paliwo dla naszego organizmu: pamiętajmy o wartościowym śniadaniu na dobry początek dnia i dbajmy, by nasze posiłki były zróżnicowane.
4. Niedobór żelaza
Brak żelaza może powodować anemię, czyli spadek czerwonych krwinek. W takiej sytuacji organizm jest mniej dotleniony i objawia się to zmęczeniem. Wybierajmy pokarmy bogate w żelazo np. ryby, mięso czy warzywa strączkowe jak fasolka szparagowa.
5. Depresja
To najbardziej rozpowszechnione schorzenie psychiczne. Powoduje nieustanne poczucie zmęczenia, którego nie może usunąć nawet zdrowa dawka snu. Pamiętajmy, że depresja jest prawdziwą chorobą, którą można wyleczyć.
6. Problemy z tarczycą
Tarczyca do gruczoł produkujący hormony niezbędne do właściwego funkcjonowania organizmu. Jej niedoczynność charakteryzuje się ogólnym zmęczeniem, ponieważ tarczyca pracuje wtedy w zwolnionym tempie i wytwarzanie hormonów jest zmniejszone. To zaburzenie można leczyć farmakologicznie lub operacyjnie.
7. Nadmiar kofeiny
Kawa to znany i ceniony napój usuwający zmęczenie. I rzeczywiście, w odpowiednich ilościach poprawia koncentrację i pobudza. Jednak jej nadmiar może paradoksalnie powodować zmęczenie. Aby sprawdzić, czy tak jest w naszym przypadku, spróbujmy zmniejszyć dzienną dawką kofeiny dostarczaną w kawie, herbacie czy niektórych napojach gazowanych.
8. Cukrzyca
To choroba przewlekła, którą sygnalizować może właśnie uporczywe zmęczenie. W niektórych przypadkach, higieniczny tryb życia i odpowiednia dieta wystarczą, by ją kontrolowac. Istnieją również rozwiązania farmakologiczne. W każdym wypadku konieczny jest nadzór lekarza.
9. Choroby sercowe
Jeśli codzienne czynności staja się nagle trudne do wykonania, być może problem dotyczy serca? Jego niewłaściwe funkcjonowanie może być przyczyną przewlekłego lub tymczasowego zmęczenia. Jedną z oznak może być zadyszka. Porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem.
10. Za mało sportu
Na samą myśl o uprawianiu sportu jesteście zmęczeni? To błąd: siedzący tryb życia jest winny narastającemu zmęczeniu. Regularna aktywność fizyczna zdecydowanie dodaje energii oraz poprawia nastrój.
Psychodietyk - osoba , która pracuje z klientem nad psychologicznymi barierami na drodze do osiągnięcia satysfakcjonującej wagi ciała i zdrowego stylu życia poprzez:
wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych
wzmocnienie motywacji
zmianę niesprzyjających przekonań i zachowań
wzmacnianie poczucia własnej wartości
regulację emocji , dzięki którym możliwa jest eliminacja nadmiernego jedzenia
Mechanizm oszczędnościowego genotypu czyli dlaczego diety są nieskuteczne?
Po utracie upragnionych kilogramów będących skutkiem stosowania diety przynajmniej 90% osób powróci do swojej normalnej wagi, a często nawet ją przekroczy. Dzieje się tak dlatego, że zastosowanie diety wyzwala w naszym organizmie niestrudzone, genetycznie uwarunkowane mechanizmy przystosowania się do głodu, które posiadamy w spadku od ewolucji.
Powrót do poprzedniej wagi po zakończeniu diety nie jest związany z brakiem siły woli jak większość z nas myśli, ale z mechanizmem fizjologicznym jaki ewolucja wbudowała w nasze organizmy , byśmy mogli przetrwać jako gatunek ludzki czasu chłodu i głodu. Nosi on nazwę mechanizm oszczędnościowego genotypu. Obrazowo mówiąc: jeśli mamy do czynienia z dwoma jednojajowymi bliźniakami a jeden z nich przeszedł dietę, to jeśli po jej zakończeniu zje tyle samo co brat bliźniak , który na diecie nie był, to ten pierwszy przytyje a ten drugi nie. Podczas chudnięcia organizm przestawia swój metabolizm tak, aby uzyskać z określonej ilości pokarmu więcej kalorii i w miarę możliwości zaczyna gromadzić zapasy. To trochę tak jakby zaczął myśleć: ,,skoro teraz brakuje jedzenia, to trzeba się przygotować na taką ewentualność w przyszłości i zgromadzić rezerwy…”
Każda osoba, która stosowała diety odchudzające, polegające na radykalnej zmianie składników żywieniowych a także ich racji, po powrocie do ,,normalnego odżywiania’ ’poczuje, że jego łaknienie jest większe a ta sama ilość pokarmu wywołuje większy wzrost otyłości. Te mechanizmy metaboliczne są tym wyraźniejsze, im częściej ktoś dietę stosował.
Co zatem zamiast diety odchudzającej?
Dobre, zdrowe nawyki żywieniowe pozwalają utrzymać nasz organizm w dobrej formie zarówno psychicznej jak i fizycznej. Raz wypracowany nawyk, ukształtowany w naszej psychice jako pożądany, pozostaje z nami do końca życia. Zatem kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych to długi proces ale niewątpliwie wpływa na lepszą kondycje całego organizmu-tak fizyczną jak i psychiczną.
Anna Proch psycholog, psychodietetyk
