Pszenica orkisz znana jest od starożytności, była ulubionym posiłkiem gladiatorów i zawodników igrzysk. Z natury jest zbożem niewymłacalnym, co oznacza że nie nadaje się do obróbki mechanicznej ze względu na mocną łuskę okalającą ziarno. Uzyskane z kłosów ziarna zbierane są ręczne, dzięki temu zboże to zachowuje swoje wszystkie walory, a ma ich dużo.

Orkisz to wśród wszystkich zbóż najbogatsze źródło błonnika, białka, tłuszczy nienasyconych, biopierwiastków (cynku, miedzi, selenu) i witamin A, E i D. Wspomaga układ odpornościowy, chroni przed zakażeniami i poprawia prace układu krwionośnego. Pomocny przy leczeniu otyłości, bulimii, wzdęć, wymiotów i niestrawności. Zalecany osoba z nietolerancja laktozy, ponieważ doskonale uzupełnia zapotrzebowanie na białko.

Ziarna orkiszu mają miły, orzechowy smak. Jest lekkostrawny i dostępny pod postaciom ziaren, mąki, kaszy, pieczywa, makaronów, płatków, chrupek, a nawet kawy i piwa. Te cenne ziarno można zatem podawać pod każdą postacią, zastępując wysoko przetworzona białą mąkę.

Orkisz na słodko:

• 1 szklanka mleka lub wody
• 1 jabłko
• 3 łyżki płatków orkiszowych lub kaszy
• Sól, cynamon, miód lub syrop orkiszowy

Jabłko zetrzeć na dużych oczkach i w garnuszku z małą ilością wody doprowadzić do wrzenia. Dolać szklankę mleka i kasze lub płatki. Lekko posolić, dodać cynamonu według uznania. Gotować aż orkisz spęcznieje. Lekko przestudzoną potrawę posłodzić do smaku miodem lub syropem orkiszowym.

Zupa orkiszowa z kluskami orkiszowym

Zupa:

• 2 cebulki lub 1 mała cebula
• 2 1/2 łyżki masła
• 10 dag śruty orkiszowej
• 1 l rosołu warzywnego, sól i pieprz, starta gałka muszkatołowa
• 50 g śmietanki
• 1/2 pęczka szczypiorku

Cebulę zeszklić na maśle i dodać orkisz. Podlać rosołem i doprawić do smaku. Po zagotowaniu zaprawić śmietanką  i zmiksować. Podawać z kluskami i szczypiorkiem.

Kluski:

• mąka orkiszowa typ 1100 - 2 szklanki
• sól - 1 szczypta
• jajko - 1 sztuka
• oliwa - 2 łyżki
• woda

wszystkie składniki zagnieść na jednolitą masę. Kluski formować na desce mokra łyżką i rzucać na wrzącą, osolona wodę. Podczas gotowania delikatnie mieszać, odcedzić po 2-3 od wypłynięcia.

Cytrynowa sałatka z orkiszu

• 300 g przebranych i umytych ziaren orkiszu
• puszka kukurydzy
• 4-5 łyżek oleju
• 1 łyżeczka soli
• 2 łyżeczki przyprawy curry, świeżo zmielony pieprz do smaku
• sok z 3/4 cytryny i skórka otarta z 1 cytryny
• dużo posiekanych świeżych ziół - na przykład natka pietruszki, szczypiorek, tymianek( u mnie tez trochę bazylii)

Kaszę namoczyć przez noc, następnego dnia ugotować w nowej, osolonej wodzie i ostudzić. Podsmażyć przyprawy na oleju i dodać kaszę z solą.  Kukurydze bez zalewy wymieszać z przyprawami z sokiem cytryny, skórką i ziołami, a następnie połączyć z zawartością patelni. Podawać na ciepło lub na zimno.

Izabela Hubala