Dolegliwości stawów biodrowych nasilają się z wiekiem. Zmiany te to objaw m.in.: starzenia się tkanki chrzęstnej, niewłaściwego trybu życia, jak i uwarunkowania genetyczne.

Jednak problem z biodrami to nie tylko domena ludzi starszych - młode osoby również dotyka ta przypadłość, powodem może być złuszczenie młodzieńcze głowy kości udowej, wypadki, kontuzje.

Przyczyną schorzeń biodra najczęściej jest zwyrodnienie - stopniowa destrukcja poszczególnych elementów stawu m.in.: chrząstki, torebki stawowej.

 

Podłoże zmian zwyrodnieniowych może być dwojakie:

 

- pierwotne (np.: nadmierne obciążenie stawu spowodowane znaczną nadwagą, praca fizyczna)

- wtórne (np.: spowodowane zniekształceniem głowy kości udowej, zmianami urazowymi, osteoporozą)

Operacja wymiany stawu biodrowego (endoprotezoplastyka), polega na usunięciu zmienionego chorobowo stawu i zastąpieniu go protezą, przyjmującą funkcję uszkodzonej struktury.

Zabieg przeprowadza się najczęściej w znieczuleniu przewodowym.

W pierwszej dobie po operacji stosowane są m.in.: ćwiczenia izometryczne, oddechowe. Ćwiczenia są stopniowo rozszerzane, w stosunkowo krótkim okresie czasu możliwe jest rozpoczęcie chodzenia z lekkim obciążeniem operowanej kończyny dolnej.

Pierwsze tygodnie po zabiegu będą wymagały pomocy osób drugich. Należy tak przemeblować mieszkanie, aby nic nie utrudniało poruszania się z balkonikiem lub o kulach.

Ważne jest, by pamiętać o tym, że w okresie pooperacyjnym nie wolno krzyżować nóg, ani zginać ich w stawach biodrowych.

Zalecane są systematyczne spacery i ćwiczenia.

Głównym wskazaniem do zabiegu jest wyeliminowanie bólu oraz przywrócenie prawidłowego funkcjonowania stawu.

 

Objawami, które przemawiają za koniecznością wykonania endoprotezoplastyki jest:

- trudność z chodzeniem po schodach

- trudność ze wstawaniem z pozycji siedzącej

- ograniczenie zdolności ruchowych

- ból, który w niewielkim stopniu uśmierzają leki przeciwbólowe

 

Co do tematu samej endoprotezy - składa się ona z elementu zastępującego bliższą część kości udowej (trzpienia wykonanego ze stopu metali, głowy wykonanej ze stopu metali lub ceramiki, oraz metalowej panewki z wkładką wykonanej z ceramiki lub tworzywa sztucznego).

Implanty wykonane są z materiałów bikompatybilnych (tolerowanych przez organizm, zapewniających odporność na korozje, niszczenie, zużycie).

Wybór rodzaju endoprotezy i techniki operacyjnej zależy od wielu czynników:

- zaawansowania stopnia zmian zwyrodnieniowych

- wieku pacjenta

- stanu zdrowia

 

Rodzaje endoprotez:

- cementowa (zalecana jest pacjentom po 65 - tym roku życia. Wytrzymałość mechaniczna kości u osób w tym wieku jest znacznie zmniejszona, głównym powodem jest postępująca osteoporoza)

- bezcementowa (stosowana zazwyczaj u młodszych chorych między 45 a 65 - tym rokiem życia, u których wytrzymałość kości jest znacznie wyższa)

- bipolarne (używane w złamaniach osteoropotycznych szyjki kości udowej u osób starszych)

- kapoplastyka (stosowana u młodych pacjentów z dobrą jakością kości, aktywnych fizycznie, z niewielkimi zmianami destrukcyjnymi głowy kości udowej, oraz małą destrukcją panewki)

 

Przeżywalność współczesnych implantów to okres 15 - 20 lat. Długość wytrzymania zależy od wielu czynników i uwarunkowań chorego:

- wiek

- tryb życia

- stopień zaawansowania zmian w chwili zabiegu

Uszkodzenia dotyczą wyjątkowo samego implantu - najczęściej mamy do czynienia ze zjawiskiem zaniku kości w miejscu kontaktu z implantem, co doprowadza do obluzowania się endoprotezy.

 

Endoprotezoplastyka stawu biodrowego jest zabiegiem w miarę bezpiecznym, ale tak jak w każdej operacji, istnieje ryzyko powikłań m.in.:

- zakrzepica żylna (skrzepy w żyłach kończyn dolnych są wynikiem braku ruchu w okresie okołooperacyjnym, jak i urazów naczyń żylnych podczas operacji. Profilaktycznie zaleca się zażywanie leków „rozrzedzających krew”, jak i noszenie specjalnych elastycznych pończoch)

- infekcja (zakażenia mogą dotyczyć rany w obrębie skóry, ale i tkanek położonych głębiej, bliżej protezy)

 

W okresie oczekiwania na zabieg bardzo istotnych jest kilka elementów m.in.:

- prawidłowa masa ciała (każdy zbędny kilogram, to dodatkowe obciążenie stawu)

- kwalifikacja internistyczna (przed kwalifikacją ortopedyczną do zabiegu, potrzebna jest kwalifikacja internistyczna oraz szereg badań dodatkowych)

- ćwiczenia

- oddawanie krwi na cele transfuzji autologicznej (endoprotezoplastyka stawu biodrowego jest zabiegiem związanym ze zwiększoną utratą krwi i często wiąże się z koniecznością przetoczenia krwi)

 

Operacja wszczepienia endoprotezy stawu biodrowego jest w pełni refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Niestety na operację czeka się najczęściej kilka lat. W przypadku zaawansowanej choroby, tak długi okres oczekiwania na zabieg, wiąże się nie tylko z coraz gorszą jakością życia, ale przede wszystkim powoduje kolejne chorobowe zmiany, które mogą pociągać za sobą ryzyko znacznego przedłużenia się rekonwalescencji.

Ratunkiem jest skorzystanie z usług niepublicznej służby zdrowia. W Polsce jest wiele klinik, które oferują zabieg wszczepienia endoprotezy. Ceny operacji są różne - przykładowo endoprotezoplastyka całkowita bezcementowa stawu biodrowego to kilka do kilkudziesięciu tyś. zł. Operacja biodra trzaskającego waha się między 2.500 a 3000 tyś. zł.

W przypadku, gdy zdecydujemy się ze skorzystania z prywatnych usług, warto zrobić tzw.: „rozeznanie”, dzięki któremu uda się nam wybrać placówkę, która spełniać będzie zarówno nasze oczekiwania pod względem finansowym, jak i fachowym.

Czytelników zachęcamy do odwiedzenia strony http://www.tourmedica.pl/kliniki/operacje-biodra, gdzie znajdą dodatkowe informacje, uzyskają od specjalistów odpowiedzi na wszelkie interesujące ich pytania, jak i będą mogli umówić się na konsultację.

 

Endoprotezoplastyka stawu biodrowego kończy się sukcesem u 90% pacjentów.

Powrót do sprawności następuje powoli, nie można od razu oczekiwać cudów.

Z czasem będzie można robić coraz więcej rzeczy, które do tej pory ograniczał chory staw.

 

Autor: Katarzyna Redmerska