Wśród kobiet nowotwór najczęściej umiejscawia się w piersiach, płucach i macicy. W przypadku raka piersi od kilku lat obserwuje się spadek zachorowań, co może być spowodowane pozytywnym wynikiem programów walki z tym nowotworem. Nadal niewystarczające są efekty walki z rakiem szyjki macicy – choruje na niego 15 na sto tysięcy kobiet w Polsce i jest to najwyższy wynik w Europie! Tymczasem 80 % przypadków przedwczesnej śmierci z powodu raka szyjki macicy dałoby się zapobiec pod warunkiem przeprowadzenia rzetelnych badań profilaktycznych.
Ewelina Dłużyńska

Rak piersi

Rak piersi jest głównym nowotworem „mordercą”. Co roku umiera na niego w Polsce około sześciu tysięcy kobiet. Co gorsza, przyczyny jego występowania nie są do końca znane. Przyjmuje się, że prawdopodobieństwo jego wystąpienia mogą znacznie zwiększyć zarówno czynniki zewnętrzne, takie jak otyłość (szczególnie u kobiet po menopauzie), palenie papierosów (również bierne), jak i czynniki wewnętrzne, takie jak: dziedziczenie genów BRCA1 lub BRCA2, które w znacznej mierze odpowiadają za wystąpienie tej choroby, a także działanie estrogenów przez długi czas w wyniku wczesnej miesiączki lub późnej menopauzy. Ryzyko zachorowania na tę chorobę zwiększają dodatkowo czynniki takie jak wiek (80% przypadków raka występuje po 50 roku życia) czy badania radiologiczne wykonywane w obrębie klatki piersiowej, podobnie picie dużej ilości alkoholu oraz hormonalna terapia zastępcza. Jednocześnie nie stwierdzono, by stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych miało jakikolwiek wpływ na występowanie tego nowotworu.
Ryzyko zachorowania na tę chorobę zmniejszają regularne ćwiczenia fizyczne, poprzez obniżenie stężenia hormonów we krwi; ciąża oraz karmienie piersią poprzez zmniejszanie okresu działania estrogenów; prawidłowa dieta oraz całkowita rezygnacja z palenia papierosów i ograniczenie spożycia alkoholu.
Podstawowym badaniem pozwalającym na najszybsze wykrycie raka jeszcze we wczesnym stadium jest badanie piersi przez lekarza oraz mammografia. U kobiet powyżej 40 roku życia zaleca się, aby była wykonywana raz do roku. Pomiędzy 18 a 40 rokiem życia wystarczy, aby badanie było wykonywane raz na trzy lata. Wśród kobiet znajdujących się w tzw. grupie ryzyka (obciążonych genetycznie) można zastosować inne nowoczesne metody, takie jak wykrywanie wspomagane cyfrowo (tzw. CAD), mammografia cyfrowa, molekularne obrazowanie piersi (MBI) oraz badania genetyczne wykrywające mutację genów BRCA.

Rak szyjki macicy. Dlaczego ja?

Drugim najczęściej występującym rakiem wśród kobiet jest rak szyjki macicy. Z badań Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) wynika, że w Polsce przeżywalność kobiet ze stwierdzonym rakiem szyjki macicy jest najniższa wśród 17 krajów Europy. Na jego rozwój wpływa bardzo wiele różnych czynników. U młodszych kobiet najczęstszą przyczynę zachorowań stanowią infekcję przenoszone drogą płciową. Częste zmiany partnerów oraz seks bez zabezpieczeń zwiększają ryzyko zarażenia wirusem brodawczaka ludzkiego lub rzęsistka, który piętnastokrotnie zwiększa ryzyko zachorowania na tę chorobę. Stwierdzono również, że ryzyko zachorowania wzrasta wraz z liczbą ciąż oraz niskim standardem życia. Ponadto udowodniono, że substancje powstające podczas palenia tytoniu obniżają odporność organizmu na czynniki rakotwórcze. Jeśli weźmiemy jeszcze pod uwagę niechęć Polek do badań profilaktycznych, brak zaufania do lekarzy oraz coraz bardziej wydłużające się kolejki do lekarzy specjalistów, to skuteczność walki z rakiem pozostawia wiele do życzenia.

Chroń siebie i kobiety, które kochasz. Zróbcie cytologię!

Rak szyjki macicy występuje u kobiet w każdym wieku. Badanie cytologiczne pozwala wychwycić jeszcze przedinwazyjne stadium raka. Im szybciej choroba zostanie rozpoznana, tym większa szansa na jej wyleczenie. Wbrew powszechnej opinii nowotwór ten wyróżnia stosunkowo wolna ekspansja, więc teoretycznie można go wykryć w fazie zmian przednowotworowych w trakcie każdej wizyty u ginekologa. Tylko regularne, coroczne badanie cytologiczne i ginekologiczne może zapobiec nowotworowi. Niestety, zbyt wiele spośród nas poddaje się badaniu dopiero gdy pojawią się pierwsze dolegliwości. Okazuje się, że aż 60% kobiet, które mają raka szyjki macicy nigdy nie miało robionego badania ginekologicznego! Wyleczalność raka szyjki macicy w stadium „zero” wynosi 100 % , w stadium I – ok. 70 %, w II – 50%, a w III – ok. 30 %. Średni wiek kobiet z rakiem przedinwazyjnym to ok. 40 – 42 rok życia, z kolei z rakiem inwazyjnym ok. 52. Jest to więc rak stosunkowo młodych kobiet. U ponad 60 % kobiet tego raka wykrywa się dopiero w II i III stadium rozwoju, gdzie szanse na wyleczenie, a więc na przeżycie, są już o wiele mniejsze.
Jak uniknąć raka? Udowodnij, że kochasz siebie.

Przede wszystkim raz na zawsze skończ z myśleniem, iż Ciebie to nie dotyczy i przyjmij do wiadomości, że może zdarzyć się właśnie Tobie! Pozornie nie ma w tym stwierdzeniu żadnej odkrywczej prawdy, jednak stanowi to połowę sukcesu w prawidłowym leczeniu raka.
Po drugie obserwuj własne ciało. Często wielu z nas nie potrafi rozmawiać o sobie, wstydzi się własnego ciała. A przecież to ono pierwsze wysyła nam sygnały, że coś się dzieje nie tak. Obserwacje mogą pomóc we wczesnym wykryciu nowotworu, dając szansę na całkowite wyleczenie. Ponadto nie lekceważ pierwszych objawów choroby, żyjąc w przeświadczeniu, że samoistnie miną.
Raz na zawsze skończ z myśleniem, że „lepiej nie wiedzieć” i przyjmij do wiadomości, że nowotwory wcześnie wykryte są w większości wypadków wyleczalne. Rak to nie wyrok. Nie traktuj go jako temat tabu i „wywoływanie wilka z lasu”. Pozorna korzyść z przedłużania okresu nieświadomości wiąże się zawsze z olbrzymim kosztem – przejściem choroby od stanu całkowitego wyleczenia poprzez stan zaawansowania, aż po …
Dbaj o siebie. Uprawiaj regularnie ćwiczenia fizyczne. Zadbaj o właściwą dietę bogatą w warzywa, owoce oraz błonnik, ogranicz spożycie tłuszczów. Dobrym pomysłem jest wprowadzenie do codziennej diety oliwy z oliwek, która chroni przed zachorowaniem na raka. Ogranicz spożywanie alkoholu oraz zrezygnuj z palenia papierosów.

Nie odkładaj badań na później, bo „nic nie boli”. Przynajmniej raz do roku chodź do dobrze wyposażonego gabinetu ginekologa, nie czekając aż pojawią się pierwsze objawy choroby. Przypominaj lekarzowi o pobraniu cytologii, nie zawsze musi pamiętać, kiedy było ostatnie badanie. Ponadto zawsze odbieraj wyniki badań i przechowuj je w domu. Pamiętaj, że im większą masz wiedzę na temat raka, tym skuteczniej możesz się przed nim bronić.

Ewelina Dłużyńska


Źródła:
1)http://wiadomosci.polska.pl/specdlapolski/article,Profilaktyka_nowotworow_po_polsku,id,402579.htm
2)www.medigo.pl
3)www.mediweb.pl
4)www.cancer.gov
5)www.onkologia.org.pl